Mehr Haber Ajansı: Batı Asya’daki jeopolitik gerginlikler artarken, Çin’in Chengdu J-10 çok amaçlı savaş uçağı, Pekin’in askeri endüstrisinin olağanüstü başarılarından biri olarak birçok ülkenin dikkatini çekmektedir. “Vigorous Dragon” yani “Güçlü Ejderha” olarak bilinen bu savaş uçağı, yalnızca Çin’in havacılık alanındaki teknolojik ilerlemesini simgelemekle kalmıyor, aynı zamanda gerçek dünyadaki çatışmalardaki başarılı performansıyla küresel silah pazarında da yerini sağlamlaştırıyor.
Bu yazıda, J-10’un özelliklerini, yeteneklerini, muharebe başarılarını, ihracat beklentilerini ve İran’ın bu savaş uçağını satın alma çabalarını ele alacağız.
J-10 Savaş Uçağının Teknik Özellikleri
J-10C, manevra kabiliyetini ve kaldırma kuvvetini artıran kuyruksuz Delta-Canard aerodinamik tasarıma sahiptir. Başlangıçta Rus AL-31FN turbofan motoruyla güçlendirilen J-10C, artık gelişmiş itme gücü ve güvenilirlik sunan WS-10B motorunu kullanmaktadır. Chengdu J-10C savaş uçağı, Mach 2.2 azami hıza ulaşabilir ve 3,200 km operasyonel menzile sahiptir.
J-10C, doğru hedef tespiti ve takibi için aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radarına ve gelişmiş bir elektronik harp sistemi ile kızılötesi arama ve takip (IRST) sensörüne sahiptir. Uçağın silahları arasında kısa menzilli PL-10 ve uzun menzilli PL-15 havadan havaya füzeleri, lazer güdümlü bombalar ve saldırı görevleri için havadan karaya füzeler bulunmaktadır. Hava üstünlüğü ve önleme görevleri için J-10, orta menzilli havadan havaya füzeler (MRAAM) ve kısa menzilli havadan havaya füzeler (SRAAM) ile silahlandırılabilir. J-10C, harici yakıt tankları ve çeşitli aviyonik podlar dahil olmak üzere 5.600 kg faydalı yük taşıyabilir.
Gerçek Savaşlarda Başarısı: Savaş Alanında Verimliliğinin Kanıtlanması
J-10, 2025 yılına kadar ağırlıklı olarak eğitim manevraları ve tatbikatlarda görev aldı ve gerçek bir muharebe deneyimi yoktu. Ancak bu yıl Pakistan ve Hindistan arasında yaşanan sınır çatışmaları, savaş uçağı için bir dönüm noktası oldu. J-10CE’nin ihraç versiyonunu kullanan Pakistan Hava Kuvvetleri, bu uçakları kullanarak Rafale ve Su-30MKI dahil olmak üzere birçok Hint savaş uçağını düşürdüğünü iddia etti. Gelişmiş radar ve PL-15 füzeleriyle donatılmış J-10C’nin, Batı ve Rus uçaklarına karşı hava üstünlüğü sağladığı ve bir Fransız Rafale’yi yakın dövüşte yendiği bildirilmektedir. Çin ve Pakistan medyası tarafından da doğrulanan bu başarılar, Chengdu’nun stoklarında artışa ve Pekin’in J-10’u ihracat için yoğun bir şekilde tanıtmasına yol açtı. Analistler, bu performansın Çin’in erken tespit, elektronik karıştırma ve hassas füzelerin bir kombinasyonunu sağlayan “ölüm zinciri” stratejisinden kaynaklandığını düşünüyor.
İhracat Marjları: Jeopolitik Rekabet ve Teknik Riskler
J-10’un ihracatı tartışmalarla doludur. İlk müşterisi Pakistan, askeri teçhizatının yaklaşık yüzde 81’ini karşılamaktadır. Endonezya da 42 adet J-10C satın almayı düşünmektedir; ancak uzmanlar, bu uçağın çeşitli filolara (Fransız Rafale’leri de dahil) entegre edilmesinin lojistik riskler taşıdığına inandıkları için bu karar ülke içinde eleştirilere maruz kalmaktadır. Çin, J-10’u Latin Amerika, Batı Asya ve Afrika ülkelerine teklif etmiştir; ancak bölgesel gerginliği tırmandırmamak için Vietnam gibi ülkelere satmaktan kaçınmaktadır. Başlıca endişeler arasında Batı ile rekabet yer almaktadır: J-10’un düşük fiyatı onu cazip kılmakta (Rafale’nin 80 milyon dolarlık fiyatına kıyasla yaklaşık 40 milyon dolar) ancak eleştirmenler, Çin’e bağımlılığın yaptırımlar veya teknik destek kesintileri gibi jeopolitik riskler taşıdığını belirtmektedir.
Yaptırımların Gölgesinde J-10: İran İçin Alternatif Bir Seçenek
Hava kuvvetleri büyük ölçüde F-14 ve MiG-29 gibi uçaklara dayanan İran, son yıllarda filosunu modernize etmekle ilgilenmektedir. Son yıllardaki haberler ve raporlar, Tahran’ın özellikle Rus Su-35’in yaptırımlar nedeniyle tamamlanamamasının ardından 40 ila 100 J-10C satın almakla ilgilendiğini göstermektedir. İran Savunma Bakanı Tuğgeneral Aziz Nasirzadeh, yakın zamanda Çin’e yaptığı ziyarette bir J-10 uçağının kabininde otururken, bu hareket ciddi bir ilginin işareti olarak yorumlanmıştır.
Anlaşma, J-10’u Batı Asya’daki güç dengesine bir tehdit olarak gören Batı ve İsrail’in muhalefetine yol açmıştır. İranlı analistler, J-10’un İran’ın hava sahası açığını doldurabileceğine ve hava savunma sistemleriyle entegre olabileceğine inanmaktadır; ancak pilot eğitimi ve yedek parça temini gibi zorluklar mevcuttur. Satın alma başarılı olursa, İran-Çin askeri iş birliğini genişletebilir ve Tahran’ı dış tehditlere karşı daha dirençli hale getirebilir.
Sonuç olarak, J-10 sadece Çin için teknik bir başarı değil, aynı zamanda küresel sahnedeki güç dengesindeki değişimin de bir sembolüdür. İran için bu savaş uçağını edinmek, askeri açıdan kendi kendine yeterliliğe doğru atılmış büyük bir adım olabilir; ancak uluslararası baskılar karşısında akıllı bir diplomasi gerektirecektir.
yorumunuz